studies en onderzoeken rond luchtkwaliteit in scholen

BiBa-onderzoek

In 2009 is in opdracht van Departement Leefmilieu, Natuur en Energie, Afdeling LHRMG en dienst Milieu en Gezondheid de studie Binnenlucht in Basisscholen uitgevoerd. Ze had als doel de invloed van het buitenmilieu, ventilatie en klasinrichting te bepalen op de kwaliteit van de binnenlucht in scholen. Daarvoor werd de luchtkwaliteit in 90 klaslokalen uit 30 lagere scholen in Vlaanderen bepaald. De resultaten werden geanalyseerd in functie van de klaslokaalventilatie,  de invloed van de buitenlucht, de ligging van de school ende inrichting van de klaslokalen.

Uit de resultaten is gebleken dat:

• er een sterke invloed was van de buitenluchtkwaliteit en verkeersdrukte op de luchtkwaliteit in klaslokalen voor verkeersgerelateerde polluenten.
• luchtverversing een positief effect heeft op de binnenluchtconcentraties van alle polluenten (behalve het totaal aan vluchtige organische stoffen).

Naast de hoofdstudie zijn er ook nog enkele nevenstudies gevoerd:

• schimmelvorming,
• Lekker Fris
• Zuiveren van binnenlucht en elementconcentraties in PM2,5.

Informatie over deze studies, de resultaten en aanbevelingen kun je lezen in het eindrapport.

Een selectie uit de aanbevelingen:

• Algemene aanbevelingen binnenluchtkwaliteit in scholen
  • Goede hygiëne, poetsen en algemeen onderhoud van gebouwen
  • Vermijden overbevolkte klassen: vermits de aanwezigheid en fysieke activiteit van kinderen zelf een bron zijn van binnenluchtverontreiniging (fijn stof en CO2) is het vermijden van kleine, overbevolkte klassen aan te raden.
  • Opnemen van binnenluchtkwaliteit in beleidsplannen van scholen
     
• Beleidsaanbevelingen m.b.t. ventilatie
  • Sensibilisatie bij zowel leerlingen, leerkrachten als directie door bijvoorbeeld de Lekker fris campagne, CO2-monitor in klaslokalen met verklikkerlichtje)
  • Nieuwbouw scholen: installatie mechanisch ventilatiesysteem mét correct gebruik en onderhoud (aanduiden van een verantwoordelijke binnen de school) en intensief ventileren voor ingebruikname van de klaslokalen om hoge initiële emissies van bouwmaterialen te verwijderen
  • Renovatie schoolgebouwen: intensief ventileren voor ingebruikname van klaslokalen om hoge initiële emissies uit bouwmaterialen te verwijderen en bij nieuwe ramen voorzien van correct gedimensioneerde ventilatierooster in raamprofielen
     
• Beleidsaanbevelingen m.b.t. buitenlucht
  • Concrete acties om verkeer in de buurt van scholen te verminderen zijn bijvoorbeeld campagnes om het school-huis verkeer met de auto af te raden en het gebruik van milieuvriendelijke transportmiddelen (te voet, fiets, openbaar vervoer) te stimuleren.
  • Bij implementatie van ventilatiesystemen in schoolgebouwen: binnenkomende lucht zuiveren alsook een goede plaatsing en onderhoud van het ventilatiesysteem.
  • Inplanting nieuwe schoolgebouwen: vermijd nabijheid drukke wegen
     
• Praktische tips m.b.t. binnenbronnen
  • Bewustmaking nut van de keuze en correcte dosering van schoonmaakmiddelen en onderhoudsproducten (bijvoorbeeld: kies voor producten met een ecolabel)
  • Bij nieuwbouw en renovatie van klaslokalen: stimuleren van keuze voor laag-emitterende bouwmaterialen.
  • Intensief ventileren tijdens en na klasactiviteiten met verf, lijm,…
     
• Beleidsaanbevelingen m.b.t. schimmels in klaslokalen
  • Preventie: adequate ventilatie, controle mogelijke waterlekken en luchtverfrissers
  • Remediëring bij aanwezigheid van schimmel: lokale inspectie en identificatie van oorzaak nodig om remediëringsvoorstel te doen

Studie Clean Air, Low Energy

Deze studie is uitgevoerd in opdracht van het departement Leefmilieu, Natuur en Energie (LNE) en het Vlaams Energieagentschap (VEA). Het had als doel de binnenluchtkwaliteit van naderbij te bekijken in energie-efficiënte scholen en woningen. Er werd vooral gefocust op de invloed van het buitenmilieu en van ventilatiesystemen op het binnenmilieu. Voor de scholen werden 26 klaslokalen van energiezuinige scholen met een E-peil E70 of lager bekeken.

Er werd besloten voor de scholen dat de binnenluchtkwaliteit van de binnenlucht in energie-efficiënte, mechanisch geventileerde klaslokalen beter of gelijk is aan deze die typisch gemeten wordt in traditionele klaslokalen waarbij de verluchting plaatsvindt door het openen van ramen. Voornamelijk de CO2 en PM2.5 (fijn stof bestaande uit stofdeeltjes met een diameter van 2.5 µm), en de verhouding tussen de hoeveelheid PM2.5 binnen en buiten worden aanzienlijk lager waargenomen.

 Daarnaast werd  vastgesteld dat de luchtdichtheid van een gebouw de binnenluchtkwaliteit niet lijkt te beïnvloeden. Het type mechanisch ventilatiesysteem en het totale ventilatievoud van het klaslokaal bleken echter wel de luchtkwaliteit van de klaslokalen te beïnvloeden. Zo werd een duidelijke verbetering van het binnenmilieu waargenomen wanneer men de binnenluchtkwaliteit vergeleek met voorgaande studies met lagere ventilatievouden.

Enkele aanbevelingen over ventilatiesystemen uit het eindrapport:

• Sensibiliseren en informeren over het gebruik en onderhoud van een ventilatiesysteem, eventueel aangevuld met een onderhoudsstrategie
• Juiste dimensionering van ventilatiesystemen
• Voldoende aandacht besteden aan geluidshinder geproduceerd door ventilatiesystemen